Prawnik odpowiada za szkody, które spowodował, niewłaściwie wywiązując się ze swoich obowiązków. A obowiązki te mają szczególny charakter. ¬le przygotowane pismo procesowe, nieusprawiedliwiona nieobecność na rozprawie itp. Wpadki są namacalnym dowodem, że prawnik nie działał tak, jak należy. Tymczasem poziom wymaganej od profesjonalnego prawnika staranności jest szczególnie wysoki. Prawnik musi się więc wyjątkowo starać, w sposób właściwy dla osoby dysponującej szczególną wiedzą o obowiązujących przepisach.
Zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej, wyróżnia się dwa rodzaje ubezpieczeń: obowiązkowe i dobrowolne. W ubezpieczeniach obowiązkowych istnieje prawny nakaz zawarcia umowy. Dotyczy to obu stron ? ubezpieczającego i ubezpieczyciela.
W grupie ubezpieczeń obowiązkowych, ze względu na zróżnicowanie przymusu ubezpieczenia, można wyodrębnić: ubezpieczenia powszechne ? wymienione w ustawie (w skrócie OC właścicieli pojazdów mechanicznych, OC rolników itp.) oraz ubezpieczenia szczególne ? dotyczące określonych grup zawodowych, np. adwokatów.
Charakterystyczne dla ubezpieczeń obowiązkowych jest to, że ich zakres określa prawo, nie można dobrowolnie zawężać zakresu ubezpieczenia, wprowadzać dodatkowych wyłączeń, bardzo często podana jest suma gwarancyjna, na którą należy się ubezpieczyć (oczywiście, jeśli ktoś uzna, że jest to za niski limit, to może wykupić ubezpieczenie z wyższą sumą gwarancyjną). Również żaden zakład ubezpieczeń, prowadzący działalność w zakresie ubezpieczeń obowiązkowych, nie może odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego.
Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (zawodowej) adwokata chronią przed szkodami z tytułu popełnienia błędu w sztuce przez ubezpieczonego, od którego można spodziewać się wysokiego stopnia staranności przy wykonywaniu czynności zawodowych (w przeciwieństwie do każdego młodego kierowcy, który siada za kierownicę). W tym przypadku potencjalnym poszkodowanym jest klient ubezpieczonego (klient adwokata, czyli tzw. osoba druga), a nie każda osoba postronna.
Przedmiot ubezpieczenia
Przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna adwokata za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności zawodowych polegających na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowania przed sądami i urzędami o których mowa w art.4 ust.1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. ? Prawo o adwokaturze.
Ubezpieczenie OC nie obejmuje szkód:
? polegających na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia, wyrządzonych przez ubezpieczonego małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu, rodzeństwu, a także powinowatemu w tej samej linii lub stopniu, osobie pozostającej w stosunku przysposobienia oraz jej małżonkowi, jak również osobie, z którą ubezpieczony pozostaje we wspólnym pożyciu lub innemu ubezpieczonemu będącemu wspólnikiem;
? wyrządzonych przez ubezpieczonego po skreśleniu z listy adwokatów, a także w okresie zawieszenia prawa do wykonywania zawodu, chyba że szkoda jest następstwem wykonywania zawodu przed skreśleniem lub zawieszeniem;
? powstałych wskutek działań wojennych, stanu wojennego, rozruchów i zamieszek, a także aktów terroru.
Ubezpieczenie OC obejmuje wszystkie szkody w zakresie, o którym mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 2, bez możliwości umownego ograniczenia przez zakład ubezpieczeń wypłaty odszkodowań.
Obowiązek ubezpieczenia OC powstaje w ciągu 30 dni od dnia wpisu na listę adwokatów i nie później niż w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania przez ubezpieczonego czynności, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze.
Zakres ochrony
Zakres ochrony został ściśle określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej adwokatów (Dz. U. z 2003 r. nr 217 poz. 2134).
Suma gwarancyjna
Minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC, w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte umową ubezpieczenia OC, wynosi równowartość w złotych 50.000 euro. Kwota jest ustalana przy zastosowaniu kursu średniego euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski po raz pierwszy w roku, w którym umowa ubezpieczenia została zawarta.
Okres ubezpieczenia
Umowę ubezpieczenia zawiera się na okres 12 miesięcy.